کد مطلب:211041 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:120

اما جزیه
ابویوسف می نویسد و الجزیة واجبة علی جمیع اهل الذمه ممن فی السواد و غیرهم من اهل الحیره و سایر البلدان من الیهود و النصاری و المجوس و الصابئین و السامره ما خلا نصاری بنی تغلب و اهل نجران خاصه و انما تجب الجزیه علی الرجال منهم دون النساء و الصبیان و قد اسلفنا ذلك



[ صفحه 180]



علی الموسر ثمانیة و اربعون درهما و علی الوسط اربعة و عشرون و علی المحتاج الحراث العامل بیده اثناعشر درهما یؤخذ ذلك منهم فی كل سنة و ان جاء و ابعرض قبل منهم مثل الدواب و المتاع و غیر ذلك و یؤخذ منهم بالقیمه و لا یؤخذ منهم فی الجزیه میتة و لاخنزیر و لاخمر فقد كان عمر بن الخطاب ینهی عن اخذ ذلك منهم فی جزیتهم و قال ولوها اربابها فلیبیعوها و خذوا منهم اثمانا

جزیه بر اهل ذمه واجب است خواه در سواد شهر باشند یا در بیابان و سایر بلدان و آن مبلغی است كه از یهود و نصاری و مجوس و صابئین و گوساله پرستان دریافت می شود كه نصارای نجران و بنی تغلب در آن استثنا شده اند و این جزیه را باید از مردان گرفت زن و كودك معاف است آن هم از توانگران 48 درهم از متوسطین مردم 24 درهم از مستمندان باید به اندازه 12 درهم كار زراعتی كنند و این مبلغ جزیه سالیانه آنها در قرن دوم بوده و اگر صاحب مال و متاع و حیوانات اهلی بودند عین جنس هم معادل آن مبلغ قبول می شد مگر شراب و خوك كه عمر دستور داد نگیرند بلكه معادی آن وجه نقد بگیرند.

امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام دستور فرموده بود جزیه را از فی ء و خراج و سرشماری آنهم بدین ترتیب كه مساكین - مفلوجین - معلولین پیشه وران دوره گرد - بازنشستگان زمین گیران - رهبانان - صومعه داران - روحانیون نصاری اگر چه متمكن هم باشند معاف از پرداخت گرداند - از شیوخ - پیرزنان - كودكان - سفیهان و دیوانگان چیزی مطالبه نكنند و در تجارت آنها نیم عشر آنهم در حد نصاب دویست درهم یا بیست مثقال طلا مطالبه كنند.

جزیه یك مالیاتی است از اهل ذمه وصول می شد و اصحاب ادیان غیر مسلمان باید این مالیات را بپردازند - كه در قرن دوم 48 درهم در سال بوده

و از اهل حرفه و صنعت و پیشه ور معادل آن خدمت عمومی می خواستند و از صنایع آنها می گرفتند مثلا خیاط باید معادل این مبلغ دوخت و دوز برای عمال وصول مالیات بنماید و هكذا سایر پیشه ها و هر چه جمع می شد بیت المال مسلمین می بردند تا به نظر امام تقسیم شود.

این وضع خراج و مالیات و فی ء و خمس و صدقات در عصر امام صادق علیه السلام بوده كه در مكتب جعفری اصلاح گردید و بر روش فرمان علی بن ابیطالب امیرالمؤمنین عمل شد.



[ صفحه 181]